Baśń to gatunek literacki należący do szerokiej kategorii literatury fantastycznej, charakteryzujący się opowiadaniem fikcyjnych, często magicznych i nadprzyrodzonych historii, które mają miejsce w nieokreślonym czasie i przestrzeni. Baśnie są zazwyczaj przesycone elementami fantastycznymi, takimi jak czarodzieje, wróżki, smoki, magiczne przedmioty i nadprzyrodzone moce, a ich fabuły często opierają się na walce dobra ze złem, próbach i przemianach bohaterów.
Cechy charakterystyczne baśni:
- Uniwersalność: Baśnie są zrozumiałe i cenione przez odbiorców w różnym wieku, często przekazywane z pokolenia na pokolenie. Ich uniwersalne przesłanie sprawia, że są one popularne w różnych kulturach na całym świecie.
- Morale i nauczka: Większość baśni zawiera ukryte morały lub lekcje życiowe, które są przekazywane w subtelny sposób. Tematy takie jak uczciwość, odwaga, pokora, miłość i sprawiedliwość są często eksplorowane.
- Postacie archetypowe: W baśniach występują postacie o wyraźnie określonych cechach, takie jak dobry bohater, złowieszczy antagonista, mądry stary człowiek czy pomocna wróżka. Postacie te często reprezentują konkretne wartości lub idee.
- Motywy magiczne: Elementy magiczne są kluczowe dla baśni, wprowadzając czytelników w świat, gdzie zwykłe prawa natury nie obowiązują, a magia jest częścią codzienności.
- Zwycięstwo dobra nad złem: W baśniach dobro często zwycięża nad złem po serii prób i trudności, co stanowi optymistyczne przesłanie gatunku.
- Struktura fabuły: Baśnie mają tendencję do posiadania jasnej struktury narracyjnej, z wyraźnym początkiem, rozwinięciem i zakończeniem. Fabuła często podąża za schematem podróży bohatera lub serią prób, które musi przejść.
Baśnie występują w dwóch głównych formach: baśnie ludowe oraz baśnie literackie Gatunek ten ma ogromne znaczenie kulturowe i edukacyjne, oferując nie tylko rozrywkę, ale także przekazując wartości i normy społeczne.